प्रेरणार्थक
Subject: Nepali
Overview
- कुनै पनि काम आफूले नगरेर अन्यबाट काम गर्न लगाउने सन्दर्भमा प्रयोग हुने वाक्यलाई प्रेरणार्थक वाक्य भनिन्छ | प्रेरणार्थक क्रियाले कर्ताबाट कार्य नभई उसले अरूलाई कार्य गर्नका लागि प्रेरित गरेको कुरा स्पष्ट देखाएको हुन्छ |प्रेरणार्थक
प्रेरणार्थक वाक्य :
कुनै पनि काम आफूले नगरेर अन्यबाट काम गर्न लगाउने अथवा काम कसैबाट प्रेरित भएर भएको हो भन्ने अर्थ बुझाउन गरिएको वाक्य, क्रियापद वा अन्य शब्दमा गरिने परिवर्तनलाई प्रेरणार्थक वाक्य भनिन्छ | प्रेरणार्थक क्रियाले कर्ताबाट कार्य नभई उसले अरूलाई कार्य गर्नका लागि प्रेरित गरेको कुरा स्पष्ट देखाएको हुन्छ | यस्तो वाक्यमा प्रेरणात्मक धातुबाट बनेका क्रियापदको प्रयोग हुन्छ |
जस्तै :-
- तिमी भाइलाई नचाउँछ्यौ |
- म विपिनलाई निकै काम गराउँछु |
- सरूले रचनालाई हँसाइन् |
- शिक्षकले विद्यार्थीहरूलाई व्याकरण पढाए |
माथिका उदाहरणहरूमा प्रेरणार्थकको रचना यसरी गरिएको छ :
प्रेरक कर्ता प्रेरित कर्ता (कर्म) प्रेरणार्थक क्रियापद धातुको संरचना
तिमी भाइ नचाउँछ्यौ नचाउ (नाच् + आउ)
म विपिन गराउँछु गराउ (गर् + आउ)
सरू रचना हँसाइन् हसाउ (हास् + आउ)
शिक्षक विद्यार्थीहरू पढाए पढाउ (पढ् + आउ)
Things to remember
- कुनै पनि काम आफूले नगरेर अन्यबाट काम गर्न लगाउने वाक्य, क्रियापद वा अन्य शब्दमा गरिने परिवर्तनलाई प्रेरणार्थक वाक्य भनिन्छ |
- यस्तो वाक्यमा प्रेरणात्मक धातुबाट बनेका क्रियापदको प्रयोग हुन्छ |
- It includes every relationship which established among the people.
- There can be more than one community in a society. Community smaller than society.
- It is a network of social relationships which cannot see or touched.
- common interests and common objectives are not necessary for society.
Questions and Answers
तलका वाक्यलाई प्रेरणार्थक बनाउनुहोस् :
ऊ कुर्सीमा बस्छ |
श्याम उसलाई कुर्सीमा बसाउँछ |
भगतसिंह ढोलक बजाउँछ |
हरि भगतसिंहलाई ढोलक बजाउँन लगाउँछ |
पूर्णसिंह डोको बुन्छ |
राधेश्याम पूर्णसिंहलाई डोको बुनाउँछन् |
अनिता टाइप गर्छे |
रोशनी अनितालाई टाइप गराउँछे |
एलिसा खेतमा काम गर्छे |
सानी एलिसालाई खेतमा काम गर्न लगाउँछे |
म असल मान्छे बन्छु |
गुरुले मलाई असल मान्छे बनाउनुहुन्छ |
प्रतिक्षा कविता लेख्छे |
आमा प्रतिक्षालाई कविता लेखन लगाउनुहुन्छ |
डकर्मी घर बनाउँछ |
केशव डकर्मीलाई घर बनाउन लगाउँछ |
नानी कोक्रामा सुत्छ |
दिदी नानीलाई कोक्रामा सुताउनुहुन्छ |
किसन हलो जोत्छ |
अमर किसानलाई हलो जोत्न लगाउँछ |
दिपक डाक्टर भयो |
इन्द्र दाइले दिपकलाई डाक्टर हुन लगाउनुभयो |
म गीत सुन्छु |
बराल सर मलाई गीत सुनाउनुहुन्छ |
कृष्ण जनकलाई कापी दिन्छ |
सुनिल कृष्णद्वारा जनकलाई कापी दिलाउँछन् |
केटाहरू कराए |
मैले केटाहरूलाई कराउन लगाएँ |
कर्मचारीले काम गर्छ |
हाकिम कर्मचारीलाई काम गराउँछ |
तलका प्रेरणार्थक क्रियालाई वाक्यमा प्रयोग गर्नुहोस् :
खेलाउनु
कोचले हामीलाई फुटबल खेलाउनुभयो |
घुमाउनु
बाबाले मलाई पोखरा घुमाउनुभयो |
कुदाउनु
प्रशिक्षकले खेलाडीलाई मैदानमा कुदाए |
नचाउनु
गुरुआमाले सविनालाई कक्षामा नचाउनुभयो |
सुताउनु
आमाले भाइलाई कोक्रामा स् सुताउनुभयो |
पढाउनु
गुरुले आज वैशाख कविता पढाउनुभयो |
बसाउनु
दिदीले मलाई कुर्सीमा बसाउनुभयो |
लेखाउनु
कक्षामा शिक्षकले सारंश लेखाउनुभयो |
चुठाउनु
दिदीले सानी नानीलाई चुठाउनुभयो |
खुवाउनु
म बहिनीलाई भात खुवाउँछु
गराउनु
गर्न लगाउनु
घोक्नु
घोकाउनु
देख्नु
देखाउनु
बन्नु
बनाउनु
गर्नु
गराउनु
गर्नु
गराउनु
लाग्नु
लगाउनु
तलका प्रेरणार्थक वाक्यलाई सामान्य वाक्यमा रूपान्तरण गर्नुहोस् :
किसानले हलीलाई खेत जोताउँछ |
हली खेत जोत्छ |
देबु भरियालाई भारी बोकाउँछ |
भरिया भारी बोक्छ |
साथी अरूलाई हसाउँछ |
अरु हाँस्छन् |
महेश साथीलाई भारी बिसाउन लगाउँछ |
साथी भारी बिसाउँछ |
गुरु सबै विद्यार्थीलाई पढाउनुहुन्छ |
सबै विद्यार्थी पढ्छन् |
घरधनीले खेतालालाई घर छाउन लगायो |
खेतालाले घर छाए |
आमाले छोरालाई बिस्कुन सुकाउन लाउनुभयो |
छोराले बिस्कुन सुकायो |
म विकासलाई चिना हेराउँथें |
विकास चिना हेर्थ्यो |
दाइ उसलाई खेल खेलाउँदै छन्
ऊ खेल खेल्दै छ |
काका विमललाई ज्योतिष बनाउनुहुन्छ |
विमल ज्योतिष बन्छ |
© 2019-20 Kullabs. All Rights Reserved.