वाच्य

व्याकरण

वाच्य

वाक्यमा कर्ता, कर्म र भावका आधारमा क्रियापदको रपमा परिवर्तन गर्ने तरिकालाई वाच्य भनिन्छ | वाच्यलाई निम्न तिन भागमा बिभाजन गरीएको छ |

१ कर्तु वाच्य

२ कर्म वाच्य

३ भाव वाच्य

१ कर्तु वाच्य = कर्तु वाच्य भनेको वाक्यमा कर्ता प्रधान हुने वा कर्ता अनुसार क्रियामा लिङ्ग, वचन, पुरुष, भई कर्ता र क्रियाविच पदसङ्गति हुने वाच्यलाई जनाउदछ | कर्तुवाच्यको क्रियापद सकर्मक वा अकर्मक दुवै हुन्छ |

उदाहरण = म रामायण पढ्ने छु |

म आज विद्यालय जान्न |

कर्म वाच्य = कर्म वाच्य भनेको वाक्यमा कर्म प्रधान हुने र कर्मअनुसार क्रियामा लिङ्ग, वचन,पुरुष भई कर्ता र क्रियाविच पसंगति हुने वाच्यलाई जनाउदछ | क्रमवाच्यको क्रियापद सकर्मक हुन्छ |

उदाहरण – सीताद्रारा छठ पर्व मनाइयो |

भाव वाच्य = भाव वाच्य भनेको वाक्यमा भाव प्रधान हुने रवाच्यलाई बुझाउदछ | भाववाच्यको क्रियापद अकर्मक मात्र हुन्छ र तृतीय पुरुष, एकवचन, पुलिंग तथा अनादरमा रहेको हुन्छ |

उदाहरण – आफु त नेपाली संस्कृतिमा रमाइयो |

• कोष्ठकमा दिइएको सङ्केतका आधारमा वाच्य परिवर्तन गर :
• उनीहरुबाट नेपाली संस्कृतिको अध्ययन गर्दै छन् | (कर्मवाच्य)

उत्तर = उनीहरुबाट नेपाली संस्कृतिको अध्ययन गरिदैं छ |

• नेपालमा धेरै पर्वहरु मनाइन्छन् | ( कर्तु वाच्य )

उत्तर – हामी नेपालीहरु धेरै पर्वहरु मनाउंछौ |

• धान नाचमा खुब रमाईयो | ( कर्तूवाच्य )

उत्तर – हामीहरु धान नाचमा खुब रमायौ |

• म त नाचें | ( भाव वाच्य )

उत्तर – आफु त नाचियो |

• हामी चाडपर्वमा रमाइलो गर्ने छौ | (कर्म वाच्य)

उत्तर – हामीबाट चाडपर्वमा रमाइलो गरिने छ |

• सद्भावलाई नेपाली संस्कुति जग मानिन्छ | (कर्तू वाच्य )

उत्तर – हामी सद्भावलाई नेपाली संस्कृतिका जग मान्छौ |

• तिमीहरु रमाइला पर्वहरु मनाउदै थियौ | (कर्म वाच्य)

उत्तर – तिमीहरुबाट रमाइला पर्वहरु मनाइदै थिए |

• भाइ लाखे नाच हेरेर हाँस्थ्यो | (भाव वाच्य)

उत्तर – भाइबाट लाखे नाच हेरेर हँसिन्थ्यो |

• आमाले छठ पर्वमा बहिनिलाई बोलाउनुहुने छ | (कर्म वाच्य)

उत्तर – आमाबाट छठ पर्वमा बहिनी बोलाइने छिन् |

• रोहन चाडपर्वमा खुब रमाउंछन् | ( भाव वाच्य )

उत्तर – रोहनबाट चाडपर्वमा खुब रमाइन्छ |